Beschrijving
‘De Kaalhoef’ is een zeldzaam bewoond rijksmonument en dateert uit circa 1720. Momenteel wordt de monumentale boerderij bewoond door twee stellen eigenaren. Een van de eigenaressen heeft de eigenhandige restauratie sinds 1984 met haar ouders van dichtbij meegemaakt en er wezenlijk aan bijgedragen: “Het dak was destijds al in goede staat (in 2014 voorzien van nieuw riet), de rest is steen voor steen en balk voor balk opnieuw opgebouwd in vijf jaar tijd.” Voor de bijzonder zorgvuldige restauratie kreeg dit bijzondere rijksmonument in 1991 een eervolle vermelding van de Stichting Monumentenprijs Noord-Brabant.
Destijds zijn onder meer de afvoeren, leidingen, vloeren muren en kozijnen vervangen en funderingen aangestort, waarbij zoveel mogelijk originele materialen zijn hergebruikt: “Stenen op volgorde losmaken, afbikken en op dezelfde plek terugmetselen, tot en met de oorspronkelijke kruisverbanden en muizentanden.” Tegelijk is de boerderij geïsoleerd en deels voorzien van vloerverwarming.
Zo zijn ook bruikbare delen van plafondbalken tot lateien gemaakt: “Oplossingen op een simpele manier bedenken met weinig en met name de bestaande middelen. En steeds kijken naar de lijnen van de boerderij, een beetje geven en nemen.” Zelfs de originele voordeur in de kopse gevel is daarbij ontdekt en de kozijn ervan in de muur gelaten.
Alle merbau kozijnen met meranti ramen zijn volledig met houtverbindingen gemaakt. Overal in de boerderij zijn de originele hang- en sluitwerken hergebruikt. Het oorspronkelijke schuurgedeelte met dorsvloer is in gerieflijke woonruimte veranderd.
Dat is allemaal gebeurd met volledig respect voor de authenticiteit. Zo zijn bijvoorbeeld de stenen onderaan de grote scheidingsmuur van gebakken leemstenen, de rest is zongebakken en met leem gemetseld. Dat ademt en is goed voor de vochthuishouding en het binnenklimaat.
De rijksmonumentale status betekent overigens niet dat er helemaal geen aanpassingen mogelijk zijn, beamen de eigenaren: “We hebben de restauratie destijds circulair en streng doorgevoerd. Aan de achterkant zouden bijvoorbeeld mogelijk dakramen mogen in het rieten dak dat in 2014 is vernieuwd. En zonder de scheidingsmuur krijg je pas echt een idee van de grootte van de gehele boerderij.
